Kaszel jest odruchem niezbędnym do oczyszczenia dróg oddechowych. Bardzo często jednak objawia się, jako jeden z symptomów różnego rodzaju chorób. W poniższym tekście omówione zostały rodzaje oraz główne przyczyny jego występowania.
Rodzaje kaszlu
Kaszel w fachowej terminologii określany jest jako gwałtowny ruch polegający na wyrzuceniu z dróg oddechowych powietrza, któremu towarzyszy głośne chrząknięcie. Spośród wielu rodzajów podstawowe to:
- kaszel mokry (produktywny)
- kaszel suchy (nieproduktywny)
- kaszel towarzyszący infekcji górnych dróg oddechowych
- kaszel przewlekły
- kaszel ostry
- kaszel alergiczny
Kaszel-czym jest?
Kaszel to fizjologiczny odruch bezwarunkowy. Jest zaliczany to głównych mechanizmów mających na celu ochronę układu oddechowego. Powstaje poprzez pobudzenie punktów kaszlowych, które są zlokalizowane w nosogardzieli, tchawicy, krtani oraz oskrzelach. Może również powstać w wyniku impulsu wysyłanego przez tkankę płucną wywołanego na przykład przez obrzęk lub zastój w płucach, zapalenie płuc, złamanie żebra i inne komplikacje.
Kaszel produktywny i kaszel nieproduktywny
Kaszel mokry
Kaszel produktywny (mokry) wpływa korzystnie na pracę dróg oddechowych . Dzięki niemu usuwana jest zanieczyszczona, nagromadzona wydzielina oskrzelowa. Jej zaleganie może być przyczyną wielu powikłań. Zdarza się, że kaszel może nie być do końca skuteczny. Wynika to zazwyczaj z nieprawidłowej gęstości śluzu, uniemożliwiającej usunięcie wydzieliny poprzez odruchy kaszlowe. W takiej sytuacji niezbędne jest przyjęcie leku wykrztuśnego, rozrzedzającego wydzielinę.
Kaszel suchy (nieproduktywny)
Kaszel suchy ma negatywny wpływ na pracę układu oddechowego i może stanowić zagrożenie dla naszego zdrowia, a nawet życia. Mowa tutaj szczególnie o takich przypadkach jak złamanie żeber, czy operacje brzuszne. W wyniku kaszlu suchego mogą pękać naczyńka krwionośne w drogach oddechowych. Może on również powodować wlewy krwawe w spojówkach, a w skrajnych sytuacjach prowadzić do omdlenia.
Przyczyny kaszlu u osób dorosłych
Możemy mówić o wielu przyczynach występowania kaszlu u osób dorosłych. Każda z nich daje określone objawy. Na początku warto jednak rozróżnić przyczyny kaszlu ostrego oraz kaszlu przewlekłego.
Główne przyczyny ostrego kaszlu:
- infekcja górnych dróg oddechowych- objawy towarzyszące infekcji górnych dróg oddechowych to przede wszystkim obrzęk błony śluzowej nosa, uciążliwy katar, intensywny ból gardła, a także osłabienie i złe samopoczucie
- zapalenie płuc- możemy wyróżnić takie odmiany zapalenia płuc jak wirusowe, bakteryjne lub rzadziej spotykane grzybicze. Do głównych objawów należy zaliczyć wysoką gorączkę, duszności, problemy z oddychaniem, kaszel mokry. Pojawia się również szmer oskrzelowy oraz ból o charakterze opłucnowym.
- ciało obce w gardle- w takim przypadku możemy mówić o pojawieniu się nagłego kaszlu, który nie jest wywołany przez infekcję górnych dróg oddechowych i ogólnych objawów
- niewydolność serca- do symptomów towarzyszących możemy zaliczyć ogólne zmęczenie, trzeszczenia podczas oddechu, odczucie duszności
- zatorowość płucna- do najważniejszych objawów możemy zaliczyć ból klatce piersiowej, duszności oraz częstoskurcz.
Główne przyczyny przewlekłego kaszlu
- przewlekłe zapalenie oskrzeli- do objawów zaliczmy mokry kaszel włącznie z odkrztuszaniem wydzieliny, występują również duszności. ]Jest charakterystyczny dla osób nałogowo palących papierosy
- refluks żołądkowo-przełykowy- głównymi objawami są: piekący, nasilający się ból w klatce piersiowej często połączony z bólem brzucha. Uczucie bólu nasila się zwykle w wyniku spożycia konkretnych produktów spożywczych oraz po wykonaniu wybranych czynności lub przyjęciu niekorzystnych pozycji.
- astma- często jednak nie zawsze kaszlowi towarzyszą duszności oraz świszczący oddech. Do głównych przyczyn możemy zaliczyć alergeny, wysiłek oraz niską temperaturę.
- krztusiec- głównym i najbardziej charakterystycznym objawem jest następujące po sobie na jednym wdechu pięć lub więcej kaszlnięć, następstwem, których jest pospieszny i głęboki wdech. Do pozostałych objawów możemy zaliczyć wymioty oraz uczucie dławienia. Kaszel może utrzymywać się nawet kilka miesięcy. Głównymi czynnikami mającymi wpływ na jego wywołanie są emocje oraz zmiany temperatury.
- gruźlica- charakteryzuje się występowaniem długofalowego kaszlu. W pierwszej fazie jest on suchy. W drugim stadium możemy towarzyszy mu odkrztuszanie plwocin. W zaawansowanym stadium pojawia się również plucie krwią.
- rak nagłośni- za najbardziej charakterystyczny symptom uznaje się uczucie, jakby coś utknęło w gardle. Towarzyszy mu silny ból gardła i problemy z przełykaniem oraz chrypka.
- spływanie wydzieliny z nozdrzy tylnych- najczęściej wywołane przez alergie. Towarzyszy mu często ból głowy oraz gardła. Pojawiają się także obrzęk błony śluzowej oraz bladość.